ZNA Cadix

Projectomschrijving

Op een plaats waar stad, park en water samenkomen opent ZNA een gloednieuw algemeen ziekenhuis. ZNA Cadix is het grootste ziekenhuis binnen de Antwerpse Ring. Het is het modernste ziekenhuis van Antwerpen: hoogtechnologisch, duurzaam en toekomstgericht.
Sinds 19 september kunnen patiënten hier terecht voor een zeer uitgebreid medisch zorgaanbod. We zijn een algemeen ziekenhuis. Dat wil zeggen dat we alle basisdiensten in huis hebben: raadplegingen bij tal van specialisten, een spoeddienst, operatiekwartieren en dagziekenhuizen en een sterk uitgebouwde geriatrische zorgverlening. Daarnaast kunnen patiënten bij ons ook terecht voor zeer gespecialiseerde medische zorg. Bijvoorbeeld bij de specialisten van het obesitascentrum, van de oogkliniek of bij ons team voor dringende psychiatrische hulpverlening. Als patiënt sta jij centraal en we omringen je met de beste zorg.

Het unieke aan dit ziekenhuis is de intekening in de omgeving waarbij het ziekenhuis deel is van de omgeving.
ZNA Cadix bevindt zich aan de kop van park Spoor Noord, naast de gelijknamige Cadixwijk. Op een plaats waar park, water en stad samenkomen. Dankzij architectenbureau Robbrecht & Daem is het ziekenhuisgebouw een blikvanger in de stad.
Het grootste deel van de benedenverdieping is voorbehouden voor winkels en horecazaken, toegankelijk voor iedereen. Alle vier de ingangen geven toegang tot de gelijkvloerse verdieping van ZNA Cadix die we inrichten als 'zorgboulevard’ met winkels met een zorgaanbod. Zo kunnen patiënten na hun afspraak of opname meteen verder geholpen worden.

De "James Bond onder de ziekenhuizen" is de quote van onze voorzitter Els Van Doesburg.
We bedoelen hiermee voornamelijk op het technisch vernuft dat in het gebouw is ingewerkt, om het zowel op vlak van duurzaamheid als op medisch vlak innovatief te maken. Denk aan BEO-velden met 39 buizen tot 142meter onder de grond, 4500m² aan groendaken, recuperatie van regenwater als spoelwater voor WC's. Daarnaast is een groot deel van de mobiliteit ondergronds opgenomen, stopt de tram voor de deur en staan de deelfietsen ter beschikking.
ZNA Cadix is een ziekenhuis, maar ook een plek waar u als bezoeker welkom bent. Ook los van deze award, kom eens langs! Loop over de zorgboulevard op de gelijkvloers, neem de imposante wenteltrap naar het restaurant op +3. Geniet van de geïntegreerde kunst (een operatiekwartier uit onze oude site dat ondersteboven ophangt boven jouw stoeltje in het restaurant!) , het lekkere eten en het uitzicht over Antwerpen. En als u ooit zorg nodig heeft, dan zorgen wij voor u.

Duurzaamheid

Het ontwerp van het ziekenhuis is natuurlijk al van enige tijd geleden, een ziekenhuis bouw je niet op enkele jaren. Maar de vooruitstrevendheid van toen, daar genieten wij sinds vorige week elke dag van.
In de geest van deze tijd is ZNA Cadix ook bijzonder energievriendelijk. In EPC termen is dit een gebouw met scoe E38 of ‘zeer energiezuinig’. We voorzien in totaal 4.500 m2 aan groendaken, onder andere door middel van een daktuin bovenop de ondergrondse parking.
We recupereren ook 61 000 L regenwater van het dak op +19 dat als spoelwater voor de toiletten van bepaalde afdelingen gebruikt wordt.
Door middel van een zogenaamd BEO-veld zorgen we voor een duurzame verwarming in de winter én verkoeling in de zomer. Om de BEO (Boorgaten Energie Opslag)-techniek toe te kunnen passen, werd in de bouwput een ondergronds netwerk van 39 buizen geboord dat water tot 142 meter diep onder de grond brengt. Water dat tijdens de koude wintermaanden door dit ondergronds buizennetwerk gepompt wordt, warmt op door de aardwarmte. In de zomer zorgt de koele temperatuur van de ondergrond dan weer voor een natuurlijke koeling van dat water.
Op elke gang en vergaderzaal zijn er aanwezigheidssensoren geplaatst zodat het licht niet te lang brandt of ’s avonds ook minder hard brandt.
De ramen in het gebouw zijn altijd gesloten, dit omwille van de veiligheid en het comfort. Het ventilatiesysteem zorgt ervoor dat er 2 à 3 volledige luchtwisselingen per uur plaatsvinden. Om de 20 à 30 minuten is de kamer dus volledig verlucht. Zo kunnen ook meer energiezuinig omgaan met de temperatuurhuishouding.
De grote ramen zijn een essentieel kenmerk van het ziekenhuis. Ze verbinden de kamers met de stad, het water en het park en bieden een spectaculair uitzicht. VK en Robbrecht & Daem gebruikten een Z-profiel om met verschillende dieptes te spelen in elk venster. Zo nodigen de vensterbanken je uit om deze ook te gebruiken als zitplaats. De connectie tussen stad en ziekenhuis wordt zo door het ziekenhuis doorgetrokken. Op deze ramen werd wel voldoende isolatie voorzien, wat ervoor gezorgd heeft dat ook de ramen op de bovenste verdiepingen bestand zijn tegen alle weersomstandigheden.
Mobiliteit:
Toch een van de grootste aandachtspunten bij een ziekenhuis zijn de grote aantallen patiënten, bezoekers, personeel, leveranciers, ambulances, extern vervoer, … die dagelijks in en uit het ziekenhuis komen. Uniek is dat de circulatie zich bij ZNA Cadix ondergronds bevindt. Via 2 ingangssleuven worden bezoekers, ambulances en logistiek worden binnengebracht in een parking met 935 plaatsen. Dit geeft de omgeving boven de grond een heel andere indruk, gezien boven deze circulatie ruimte een groendak is gelegd met wandelpaden.

Maatschappelijk karakter

Als grootste centrumziekenhuis in de stad Antwerpen is het belang van dit gebouw voor de burger vanzelfsprekend. De keuze om in de stad te bouwen is eerder uitzonderlijk, gezien de extra uitdagingen dat dit met zich meebrengt op logistiek vlak. Zowel naar mobiliteit als naar beperkte voetafdruk met verticale verplaatsingen tot gevolg. Echter, naar bereikbaarheid en service naar uw bevolking toe om ook zonder auto gemakkelijk aan een ziekenhuis te geraken is dit een unieke setting.

ZNA Cadix is ingetekend midden in de stad. Het is een uitdaging om een groot gebouw met een specifiek en urgent doel, toch ook deel uit te laten maken van de omgeving.
We werken daarom met 4 ingangen waarbij de gelijkvloerse verdieping een publieke ruimte is. Letterlijk zullen de studenten van de hogeschool aan de overzijde doorheen ZNA Cadix passeren om de tram te nemen aan onze ingang.
De gelijkvloerse verdieping is de Zorgboulevard. Hier kan je als voorbijganger langskomen als overdekte passage van park Spoor Noord richting Eilandje. Op de Zorgboulevard kom je zorggerelateerde winkels tegen.
Er is een imposante wenteltrap voorzien die tot op +3 gaat. Daar is iedereen welkom, van voorbijganger tot personeel, om in een heel aangename setting te eten in ons restaurant. Op dit verdiep is er ook een uitgebreid terras, waarbij je ook rondom het gebouw op niveau van +3 kan wandelen en zo overzicht hebt over park en stad. Je kan via een aparte trap ook rechtstreeks van +3 terras naar beneden de stad ingaan.
De gelijkvloers en de +3 zijn zo publieke ruimte, waar we echt de burger in verwelkomen. Het zwaartepunt van de kunstintegratie is ook op deze publieke verdiepen ondergebracht. Denk hierbij aan de Gaalqui boot van Philippe Aguirre die op het terras staat, op de hoek met de Noorderlaan. Iedere voorbijganger kan zo de boot langs buiten zien, of is uitgenodigd om langs te komen. De boot verwijst naar de verschillende bevolkingen die hier komen en gaan in deze havenstad.

ZNA Cadix heeft langs buiten 2 kleuren, groen en blauw. Deze weerspiegelen het park en het dok die langs weerzijde liggen. De kleuren zijn doorgetrokken tot in het gebouw, waarbij groen de patiënten gerelateerde ruimtes zijn en blauw de balies waar je ontvangen wordt.

Naar veiligheid toe geven we enkele onderdelen mee:
Een mooi gebouw met veel ramen en daglicht mag af en toe ook gewassen worden. Hiervoor is er een specifieke gevelwas installatie opgezet. Hiervoor is een aparte opleiding en attestering noodzakelijk en een werkvergunning voor werken op hoogte nodig.
Daarnaast is hoogte met patiënten, en specifiek zijn er ook psychiatrische patiënten opgenomen in ZNA Cadix, een uitdaging naar veiligheid toe. Daarom is er een analyse gebeurd naar medewerkers, patiënten, en bezoekers rond voorkomen van incidenten. Een zichtbaar effect is de valbeveiliging met afgestemde ‘grootte van de gaten’ op elke open ruimte. Naar Brandveiligheid toe is ZNA Cadix volledig uitgerust met sprinklers op elk verdiep.

Innovatie

ZNA Cadix is een hoogbouw. Er is een beperkte voetafdruk, waarbinnen processen zeer efficiënt op elkaar dienen afgestemd te worden. Het design van het gebouw is zo opgevat dat er verschillende zones zijn.
Kijkend vanop het dok naar het gebouw, is linksonder de medisch technische blok. Rechtsonder de consultaties. Boven beide blokken liggen de verpleegafdelingen. Vervolgens administratie.
De onderbouw is dat links in de medisch technische blok, komen alle acute processen samen. U komt binnen op de spoed op de -1, indien u beeldvorming, OK of Intensieve zorgen of Brandwonden nodig heeft, zijn er 3 specifieke hotline liften voorzien die u bijzonder snel naar deze afdelingen daar rechtboven brengen. Zo is de afstand tussen deze verdiepen, ondanks dat deze boven elkaar liggen in plaats van naast elkaar, eigenlijk korter dan in een horizontale setting.
De rechterblok zijn de consultaties, deze liggen onderaan het gebouw gezien daar veel passage is. Patiënten zouden de wenteltrap kunnen nemen tot +1 en +2 waar de zwaartepunten voor consultatie zijn. Natuurlijk is de lift ook beschikbaar.
Hoe meer naar boven hoe rustiger de passage, denk aan hospitalisatie of administratie. +7 is het hoogste ‘grote’ verdiep in het design, waar de geriatrie afdeling is ingetekend. Zelfs in het midden van dit gebouw, zijn er 2 grote terrassen voorzien, zodat u op een afdeling waar u toch enige tijd zou kunnen verblijven, ook buiten kan op de terrassen. Er zijn zelfs valparcouren op geïnstalleerd om ook het buitenzijn aan te moedigen. Allesbehalve een groot appartementsgebouw dus.
Daarnaast is er een buizenpost die doorheen het gebouw op de snelste en veiligste manier bijvoorbeeld stalen bij de juiste afdeling krijgt.
Er zijn 14 operatiezalen voorzien waaronder een hybridezaal. Dit is een uiterste hoogtechnologische zaal waarbij beeldvorming mogelijk is tijdens de operatie. Deze zaal is momenteel nog in afwerking, mid oktober verwachten we deze klaar voor gebruik.

Even innovatief maar minder technologisch is de healing environment. Dit betekent dat we ervoor hebben gezorgd dat we midden in de stad, toch aandacht kunnen geven aan licht, lucht en natuur.
De 5 binnenpatio’s zorgen voor een optimale verspreiding van het licht. Er zijn 2 binnenterassen op de geriatrie, maar er zijn ook binnentuinen met uitzicht vanop de wachtzalen van spoed bijvoorbeeld, of de waterpatio die het daglicht weerkaatst tot bovenaan.
Daarnaast voorzien we grote natuurstickers op de afdelingen waar patiënten langer verblijven, of afgezonderd liggen. Zo kan de patiënt naar buiten kijken, of zelfs binnen van natuur genieten. Dit als belangrijk onderdeel van de patiëntbeleving. (Eerlijk, als je een patiëntenkamer bezoekt, je kan niet anders dan naar buiten kijken en genieten van het uitzicht).

Voor de afdelingen start nu een nieuw tijdperk. Ook naar samenwerking toe. Er zijn nu vaak 2 verpleegafdelingen met maar 1 verpleegpost. Dus collega’s van 2 afdelingen delen deze ruimte en leren elkaar en de werking op elkaar afstemmen. Zij hebben hier zeer uitgebreide workshops rond gehouden.

Naar onze buurtbewoners toe zijn er infosessies gehouden en een kennismaking met het gebouw. Zo kon de buurt Cadix als eerste leren kennen. We zorgden vorige week ook voor een geboortekaartje voor heel Stad Antwerpen met een lichtprojectie op de bovenste verdiepen als teken dat we open zijn gegaan.