Projectomschrijving
Elke dag wordt minstens iemand uit Diksmuide, Houthulst, Koekelare of Kortemark het slachtoffer van internetcriminelen met, soms aanzienlijke, financiële of psychologische schade tot gevolg.
De slachtoffers herkennen vaak pas laat de signalen of kenmerken van digitale criminaliteit. Daarom organiseert Politie Polder in september/oktober 2023 vier informatieavonden rond dit thema. Zodat inwoners ze zich beter kunnen wapenen tegen deze nieuwe vorm van criminaliteit die steeds grotere proporties aanneemt.
Criminelen gebruiken innovatieve technologieën en toepassingen om digitale of online misdrijven te plegen. Deze nieuwe vorm van misdrijf wordt soms ook algemeen internetcriminaliteit genoemd en doet zich voor wanneer het slachtoffer verbonden is - via een computer, een laptop, een mobiele telefoon (GSM) of tablet - met het internet.
Karakteristiek voor internetcriminaliteit is dat het niet beperkt wordt door tijd en ruimte. Iedereen kan op gelijk welk ogenblik van de dag, waar dan ook ter wereld, het slachtoffer worden van internetcriminelen. Daarenboven is het identificeren en opsporen van digitale misdadigers een bijzondere lastige opdracht voor de politie.
Er is een duidelijke toename van online-criminaliteit zoals informaticafraude, internetoplichting (bijv. door phishing), hacking en andere vormen van digitale misdrijven. Naast particulieren worden ook bedrijven (zoals ziekenhuizen) en overheidsdiensten het slachtoffer van online criminelen soms met tijdelijke sluitingen of wekenlange verstoorde dienstverlening tot gevolg.
In de strijd tegen cybercriminaliteit is sensibilisering van onschatbare waarde. Politie Polder heeft samen met de politiezones VLAS, RIHO en WESTKUST, die samen de WVL4 vormen, in 2021 een website over cyberpreventie (www.cyberpreventie.be) gelanceerd met de bedoeling om burgers te informeren nopens het fenomeen internetcriminaliteit (cybercrime).
De infoavonden worden gratis aangeboden met de steun van de respectievelijke stads- en gemeentebesturen en vinden plaats in september en oktober 2023, telkens om 19u. Iedereen is welkom ongeacht het niveau van computerkennis. Vooraf inschrijven is niet nodig.
De Doelstelling
Nagenoeg elke dag wordt er wel iemand uit Politiezone Polder het slachtoffer van internetcriminelen met, soms aanzienlijke, financiële of psychologische schade tot gevolg. Getuigenissen van slachtoffers tonen aan dat zij vaak pas laat de signalen of kenmerken van digitale criminaliteit herkennen. Daarom wil Politie Polder inzetten op sensibilisering van de bevolking om internetcriminaliteit zo veel als mogelijk te beperken of vermijden en bewustwording te creëren.
Politie Polder organiseert vier informatieavonden in de vier gemeenten van de politiezone. De infoavonden werden via verschillende kanalen gepromoot (sociale media, stadsmagazine, geschreven pers, affiches, contact met verenigingen, etc.) Het publiek krijgt heel wat informatie mee tijdens deze infoavonden, maar worden ook actief betrokken via oefeningen, interactieve quiz, confrontaties, etc. Hierdoor worden ze op de hoogte gebracht van de verschillende soorten internetcriminaliteit en krijgen ze ook praktische tips en tricks mee hoe ze het risico om slachtoffer te worden van cybercrime kunnen beperken of vermijden. Na de infoavond krijgt iedereen een gadget mee (webcam cover), deze is bevestigd aan een kaart waarop de tien belangrijkste tips nog eens herhaald worden.
De cijfers internetcriminaliteit zijn de laatste 15 jaar exponentieel gestegen. Vanwege het mondiale karakter van internetcriminaliteit is het vaak een bijzonder lastige opdracht voor de politie om de digitale misdadigers te identificeren en op te sporen. Net om deze reden wil Politie Polder zoveel mogelijk inzetten op sensibilisering en preventie binnen de zone. De doelstelling van deze infoavonden is om zoveel mogelijk burgers te bereiken, hen informatie mee te geven over het probleem internetcriminaliteit, de verschillende werkwijzen en types van internetcriminaliteit duidelijk te maken en praktische tips mee te geven om zich beter te wapenen tegen internetcriminelen. De infosessies verlopen interactief. Aan de hand van vragen, oefeningen en zeer concrete voorbeelden worden de deelnemers geconfronteerd met de ernst van internetcriminaliteit en met hun eigen kwetsbaarheid bij internetgebruik. Er is ook nog steeds een groot ‘dark number’ (mensen die geen aangifte doen) betreffende aangiftes van internetcriminaliteit vanwege diverse redenen. Deze infoavonden worden ook georganiseerd om te benadrukken dat het belangrijk blijft om steeds aangifte te doen als iemand slachtoffer wordt van internetcriminaliteit. De infoavonden zijn gratis, voor iedereen toegankelijk, er is geen inschrijving nodig en worden gegeven in de vier gemeenten van de zone, dit heeft als doel om de infoavonden zo laagdrempelig mogelijk te maken.
Het resultaat kan onmiddellijk gemeten worden aan de hand van de grootte van het publiek. We hebben reeds een 300-tal personen kunnen bereiken, na het geven van twee infoavonden. Er moeten nog twee infoavonden gegeven worden. Het doel is om dit ook enigszins vertaald te zien in de cijfers van internetcriminaliteit. Alhoewel dit een moeilijk gegeven is om deze correlatie aan te tonen. We willen een bewustwording creëren dat iedereen een potentieel slachtoffer kan zijn voor internetcriminaliteit. Internetcriminelen zetten steeds meer in op andere manieren waardoor de hoeveelheid slachtoffers stijgen. Daarnaast zetten we mensen ook aan om zoveel mogelijk aangifte te doen, waardoor de aangiftes ook kunnen stijgen.
Bij een groot succes van het project, wat ernaar uitziet dat het geval zal zijn, kan dit project zeker herhaald worden. De modus operandi van internetcriminelen verandert constant. Het is dus zeker een mogelijkheid om deze infoavonden nog eens te herhalen, met een presentatie aangepast aan de toekomstige fenomenen. Er is een vraag vanuit de beleidsmakers om ook in het voorjaar de interactieve infosessies te organiseren. Vanuit diverse verenigingen komt de vraag om via hun forum dit item onder hun leden te brengen. Er is ook een mogelijkheid om dit op een andere manier in te zetten. Nu werden de infoavonden gegeven in een cultureel centrum, voor iedereen toegankelijk. Er kan ook specifiek worden ingezet op bepaalde leeftijdsgroepen door bijvoorbeeld infosessies overdag aan te bieden aan middelbare scholen, met een presentatie aangepast aan het doelpubliek. Dit project is politiezone overschrijdend. De presentaties kunnen probleemloos door anderen overgenomen en gebruikt worden om op die manier een nog breder publiek te bereiken. Internetcriminaliteit is immers een probleem waar alle politiediensten mee geconfronteerd worden. Een handige en boeiende presentatie vormt op die manier een handige basictool die politiezone Polder graag ter beschikking stelt van anderen. De opbouw van de presentatie zorgt er bovendien voor dat een actualisering of een aanpassing ervan aan een eigen context probleemloos kan gebeuren.
De innovatie
Het gaat om een innovatief project. In politiezone Polder werd nog niet eerder een dergelijk project opgezet. Er is een nauwe samenwerking met de respectievelijke stads-en gemeentebesturen van de politiezone. Er werd een breedschalige promotionele campagne opgezet om een zo groot mogelijk publiek te bereiken. De infoavonden werden via verschillende kanalen gepromoot zoals de stads-en gemeentemagazines, sociale media van politie polder en de respectievelijke stads-en gemeentebesturen, persoonlijke contactname met verenigingen binnen de zone, publicatie in uit-magazine, affiches in de zone, persartikels, promotie via unizo, etc. De burgemeester van de respectievelijke gemeente was ook persoonlijk aanwezig tijdens de infoavond om de infoavond te introduceren en het belang hiervan te benadrukken.
De grote aanwezigheidscijfers van de reeds gepasseerde infoavonden tonen aan dat er een grote behoefte is aan informatie omtrent internetcriminaliteit. Iedereen is op de hoogte van de stijgende cijfers van internetcriminaliteit vanwege de vele meldingen in de media, maar het publiek weet vaak niet hoe ze zich hier het best tegen kunnen wapenen. Het gaat hier om een nieuwe behoefte. De cijfers tonen aan dat er een exponentiële toename is van het aantal gevallen van internetcriminaliteit, in 15 jaar tijd zijn de cijfers verzeventienvoudigd, dit door het simpele feit dat het dagelijks leven meer en meer digitaal afspeelt. Hierbij wordt dan nog geen rekening gehouden met de hoeveelheid slachtoffers die geen aangifte doen, het zogenaamde dark-number.
Innovatief aan dit project is in ieder geval het interactieve karakter van de infosessies. Naast bevraging en oefening wordt er samen met het publiek ook gebruik gemaakt van de aanwezige smartphones om de sessies kracht bij te zetten en boeiend te houden.
Dit project staat eveneens ter beschikking van anderen die een eigen doelgroep wensen te sensibiliseren voor de problematiek van internetcriminaliteit.
