Limburg versterkt haar positie als dé fietsprovincie van Vlaanderen met de nieuwe fietsbeleving ‘Fietsen tussen de Mijnterrils’. Deze spectaculaire beleving verbindt de iconische mijnterrils van Eisden met een drijvende pontonbrug van 380 meter lang. Net zoals de andere fietsbelevingen nodigt ‘Fietsen tussen de Mijnterrils’ uit om het landschap vanuit een ander perspectief te bekijken.
Het Limburgs fietsroutenetwerk met 2 000 kilometer kwalitatieve fietspaden doorheen prachtige landschappen is de basis voor het toeristisch merk Limburg. Na de sluiting van de mijnen pionierde het provinciebestuur 30 jaar geleden met het fietsen van knooppunt naar knooppunt. De vrijetijdseconomie met fietstoerisme als belangrijk element werd na de sluiting van Ford Genk een cruciale pijler in het economisch herstelplan.
Door innovatie en durf hebben het provinciebestuur en Visit Limburg de fietsbeleving de voorbije jaren tot een hoger niveau gebracht. De economische hefboom is dan ook enorm: 3,5 miljoen fietsers zorgen jaarlijks voor ruim 120 miljoen euro omzet in de vrijetijdseconomie.
Om koploper in fietstoerisme te blijven, moet er voortdurend vernieuwd worden. Onder de koepel ‘Cycling Synergy’ is op strategische plaatsen een extra belevingslaag gecreëerd. ‘Fietsen door het water’ in Bokrijk zette in 2016 de toon voor een veelbekroonde reeks van realisaties. In 2019 volgde ‘Fietsen door de Bomen’ in Nationaal Park Bosland, en in 2021 ‘Fietsen door de Heide’ in Nationaal Park Hoge Kempen.
‘Fietsen tussen de Mijnterrils’ is de ontbrekende verbinding tussen Midden-Limburg via het station van As en Fietsen door de Heide en met Terhills en het Maasland.
Met ‘Fietsen tussen de Mijnterrils’ worden landschap, mijnerfgoed, grindwinning, reconversie en toeristisch ondernemerschap verbonden tot een unieke beleving.
Elke ingreep in dit landschap moet subtiel, in respect voor en in harmonie met de omgeving gebeuren. De vorm en de gebruikte materialen zijn daarom met de grootste zorg gekozen. Een lineaire verbinding tussen de panorameterril en de tweelingsterril zou leiden tot een rechtlijnige zichtas waardoor het gebied heel beperkt kan worden beleefd. Voor een organische en vloeiende integratie in het landschap is gekozen voor een spiraalvorm die een 360 graden beleving creëert. De transparante balustrade zorgt er voor dat vanop de oever er geen enkele visuele hinder is. Meer nog: de brug lijkt over het water te zweven.
‘Fietsen tussen de Mijnterrils’ overstijgt haar rol als functionele verbinding tussen twee oevers en is een symfonie van architectuur en landschap. Haar vloeiende lijnen en organische vormen zijn een eerbetoon aan de omringende natuurlijke pracht, terwijl ze een uitnodigend pad bieden voor fietsers en wandelaars om te genieten van de omgeving.
De nieuwe fiets- en wandelverbinding is een technisch huzarenstukje. Een lengte van bijna 380 meter wordt overbrugd door 28 aaneengeschakelde drijvende pontonelementen van elk 13 meter. De brug is onder het water verankerd aan 15 stalen buispalen met een diameter van 1 meter en met een gewicht van 8 tot 11 ton, dit 24 tot 26 meter diep gaan.
Door gebruik te maken van drijvende pontons kan de brug snel worden weggenomen. Dankzij de speciale fundering en de duurzame materialen blijft de impact op het landschap minimaal.
Criterium 1: Duurzaamheid (5 punten)
– Door gebruik te maken van drijvende pontons kan de brug snel worden weggenomen, alsof ze er nooit geweest is. Dankzij de speciale fundering en de duurzame materialen blijft de impact op het landschap minimaal
– Fietsen tussen de Mijnterrils maakt deel uit van het toeristisch fietsroutenetwerk en het wandelnetwerk van het Nationaal Park.
– De uitdaging bestond erin om er een brug te maken die subtiel past in het landschap. Daarom moest het een organische vorm hebben, vandaar dat er gekozen werd voor een spiraal. De kleur van de balustrade is dan weer aangepast aan de kleur van het water, zodat die niet opvalt.
– Bij de planning van de werken werd rekening gehouden met het broedseizoen, dit werd ook zo expliciet opgenomen in het dossier over de omgevingsvergunning
– De werken werden uitgevoerd met minimale impact op de omgeving: de pontons werden elders voorbereid zodat ze enkel nog gemonteerd moesten worden, de werfzone was zo beperkt als mogelijk, na de werken werd de omgeving maximaal hersteld, aanplant aan de oevers is met streekeigen plantgoed
– Over de toplaag van de brug is vanuit duurzaamheidsoogpunt grondig nagedacht, volgende aspecten werden in beschouwing genomen:
o omwille van de natuurwaarden van het water in de plas en de aanplant op de oevers is het geen optie om zout te strooien bij vorst: het oppervlakte van de brug moet dan ook ruw genoeg zijn om ijzel te voorkomen
o de gebruikte steenslag is een van een maaskiezel die ook in de streek gewonnen wordt
o omdat een te donkere kleur van het wegdek amfibieën aantrekt om te komen zonnen, wat dan weer impact heeft op de populatie van deze amfibieën werd de toplaag uitgevoerd in een lichte kleur.
Criterium 2: Maatschappelijk karakter (3 punten)
– De brug is integraal toegankelijk
– Het ontwerp van de brug houdt rekening met het unieke karakter van het landschap, vanop de oevers is de visuele hinder minimaal
– Met ‘Fietsen tussen de Mijnterrils’ telt Limburg niet alleen nieuw fietsavontuur, maar ook een unieke manier om de prachtige Limburgse natuur en geschiedenis op Terhills te beleven. De brug nodigt fietsers en wandelaars op een unieke manier uit om deel te worden van het landschap.
– Het is een fietsbeleving met extra betekenis. De terrils zijn het gruis van de mijnen. In het verleden werd op de plek in harde omstandigheden steenkool uit de grond gehaald, zo’n 800 meter diep. En waar de brug op drijft, is zand- en grindontginning.
– De brug is een structureel element, maar door het doorgedreven concept vormt het een eerbetoon aan de natuurlijke pracht.
– Onderweg word je verrast door een prachtige 360°-ervaring met uitzicht op het glinsterende water en de groene terrils.
Criterium 3: Innovatie (2 punten)
– Het ontwerp is zowel op creatief als op technisch vlak uniek en innovatief
– Een technisch huzarenstukje is het geworden. Het is een drijvende brug met een lengte van bijna 380 meter die wordt overbrugd door 28 aaneengeschakelde betonnen drijvende pontonelementen van elk 13 meter. Deze pontonelementen zijn onder het water, door duikers, verankerd aan 15 stalen buispalen met een diameter van 1 meter en met gewicht van 8 tot 11 ton, die 24 tot 26 meter diep gaan. De uitvoeringswijze was op die manier een uitdagend voorbeeld van innovatie en verder denken.
– De nieuwe fiets- en wandelverbinding is een proces van co-creatie. Op basis van een creatieve schets van gedeputeerde Igor Philtjens is Burolandschap aan de slag gegaan en heeft een ontwerp gemaakt van de brug, de aansluiting op de oevers en de landschappelijke integratie. Dit ontwerp is technisch vertaald door ingenieursbureau Tractebel. Het project is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Provincie Limburg, Visit Limburg, Limburg Sterk Merk, de stad Dilsen-Stokkem en NV Terhills.
