Situering:
Stad Brugge slaagde om het Interreg subsidieproject Flavour naar Brugge te halen samen met Ruddersstove Maaltijdzorg en de lokale sociale kruidenier De Kaba.
Na afloop van het project engageerde Ruddersstove Maaltijdzorg zich om dit project te verduurzamen vanaf 2023 in haar reguliere werking. Dit project schaalde in 2024 op tot een voedseldistributiehub voor de Zorgregio via een intergemeentelijke samenwerking met de 9 buurgemeenten.
De Voedselploeg haalt kwalitatieve voedseloverschotten op bij de retail en kleinhandel, maakt gevarieerde pakketten op en herverdeelt deze naar sociale organisaties, zoals sociale kruideniers en voedselverdeelpunten.
Onze kerndoelstellingen zijn:
1. Voedselhulp
De Voedselploeg herverdeelt voedseloverschotten om mensen in armoede te ondersteunen en hen toegang te geven tot gezonde en gevarieerde voeding. In 2024 verzamelde de Voedselploeg 320.892 kg voedseloverschotten, waarvan 296.583 kg werd herverdeeld naar sociale organisaties.
Het tegengaan van voedselverspilling is een cruciale stap in de strijd tegen klimaatverandering. We werken samen met de Vlaamse Overheid, VVSG en de Voedselbank om het schenken van niet vervallen voedseloverschotten te stimuleren in plaats van deze van weg te gooien.
2. Tewerkstellingskansen
Er worden werkervaringskansen gecreëerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Met de juiste begeleiding en een gestructureerde werkomgeving vergroten zij hun kansen op doorstroming naar de reguliere arbeidsmarkt, wat hun activering en sociale integratie bevordert.
De werkvloerbegeleider speelt hierin een centrale rol en onderhoudt nauw contact met de jobcoach van het OCMW, VDAB, Intro en andere partners. In 2024 werd extra ingezet op tewerkstelling via Wijkwerken en de detachering vanuit de partners van de deelnemende gemeenten.
3. CO₂-reductie
Het beperken van voedselverspilling door overschotten te hergebruiken in plaats van weg te gooien verlaagt de impact op het milieu.
De herverdeelde kilo’s voedseloverschotten in 2024 vertegenwoordigt 584.269 kg tot 794.842 kg CO2 winst! Deze range wordt bepaald door een studie van VITO iov MIRA.
Bij het ophalen van voedsel zetten we in op duurzame logistiek met zero-emissie transport, zoals een elektrische bakfiets voor de stadskern en een elektrische bestelwagen voor langere afstanden.
The next step in onze zero-emissie strategie werd in 2024 gezet met de ingebruikname van een innovatieve elektrische koelwagen met laadbrug. Deze stelt ons in staat om grotere hoeveelheden voedsel efficiënter te herverdelen en dit met minimale ecologische impact.
4. Maatschappelijke impact
De Voedselploeg heeft niet alleen een directe impact op de ontvangers van voedselhulp, maar ook op de bredere samenleving.
Onze Zero-emissie logistiek dient ook als inspiratie voor andere organisaties die op een milieuvriendelijke manier willen te werk gaan.
Via participatie aan diverse focus/werkgroepen of andere pilootprojecten met betrekking tot voedsel wil de Voedselploeg bewustwording en gedragsverandering aanmoedigen.
Via onze maandelijkse nieuwsbrief en publieksacties informeren en betrekken we de burgers over voedselverspilling, gezonde voeding en hoe je creatief kookt met voedseloverschotten. Op deze manier stimuleren we duurzamer gedrag in de samenleving.
De Voedselploeg laat zien dat een circulaire en sociale aanpak hand in hand gaan én ook financieel betaalbaar is voor de lokale overheden. Door armoedebestrijding te combineren met het tegengaan van voedselverspilling, dragen we bij aan een inclusieve & duurzame samenleving!
Criterium 1: Bijdrage aan duurzaamheid (5 punten)
De Voedselploeg levert een concrete en tastbare bijdrage aan de duurzaamheid van onze samenleving en ons milieu door de slimme inzet van voedseloverschotten, sociale tewerkstelling en ecologisch verantwoorde logistiek. Dit project combineert armoedebestrijding met circulaire economie en draagt bij aan een duurzamere toekomst op meerdere niveaus.
Meetbare Impact
De impact van de Voedselploeg wordt duidelijk in concrete cijfers en meetbare resultaten:
• Voedselherverdeling: In 2024 werd 320.892 kg voedseloverschotten opgehaald, waarvan 296.583 kg werd herverdeeld naar sociale organisaties. Dit draagt bij aan voedselzekerheid voor kwetsbare groepen en vermindert de verspilling van perfect eetbaar voedsel.
• CO₂-reductie: De herverdeelde voedseloverschotten vertegenwoordigen een CO₂-winst van 584.269 kg tot 794.842 kg, gebaseerd op een studie van VITO in opdracht van MIRA. Dit draagt significant bij aan de vermindering van de ecologische voetafdruk van voedselverspilling.
• Tewerkstelling: Via werkervaringstrajecten krijgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kansen om opnieuw aansluiting te vinden bij de reguliere arbeidsmarkt. In 2024 werd extra ingezet op wijkwerken en detachering, wat leidt tot sociale integratie en economische zelfredzaamheid.
Reproduceerbaarheid van het Project
De opzet van de Voedselploeg is schaalbaar en kan worden gereproduceerd in andere regio’s of gemeenten. De succesfactoren die dit mogelijk maken zijn:
• Intergemeentelijke samenwerking: Door samen te werken met negen buurgemeenten wordt de impact vergroot en wordt het project efficiënter uitgerold.
• Partnerschap met overheid en sociale organisaties: Door steun van de Vlaamse Overheid, VVSG en de Voedselbank is er een solide basis voor structurele implementatie in andere steden en regio’s.
• Duurzame logistiek als voorbeeldfunctie: De inzet van zero-emissie transport, zoals elektrische bakfietsen en koelwagens, toont aan dat milieuvriendelijke voedselhulp haalbaar en effectief is. Dit model kan eenvoudig worden overgenomen door andere organisaties.
• Publieksbetrokkenheid en gedragsverandering: Via nieuwsbrieven, publieksacties en workshops wordt de samenleving bewust gemaakt van voedselverspilling en duurzame consumptie, wat de impact op lange termijn versterkt.
Criterium 2: De impact op de burgers (5 punten)
Betrokkenheid van Burgers
De betrokkenheid van burgers speelt een belangrijke rol in het succes van de Voedselploeg. Tijdens de implementatie van het project werd een bevraging georganiseerd onder de klanten van sociale kruideniers om hun noden en verwachtingen in kaart te brengen.
Momenteel blijven burgers betrokken via de vrijwilligerswerking bij voedselverdeelpunten en sociale kruideniers. De samenstelling van de doelgroep wisselt vaak, maar door de input van deze vrijwilligers kunnen we blijven rekening houden met eventueel wijzigende verwachtingen.
Communicatie en Bewustwording:
Over het project wordt gecommuniceerd via verschillende kanalen. De maandelijkse nieuwsbrief informeert burgers over voedselverspilling, gezonde voeding en creatieve kooktips met voedseloverschotten. Daarnaast worden publieksacties georganiseerd om bewustwording te creëren en duurzamer gedrag te stimuleren. Het project is opgenomen in de duurzame voedselstrategie van Brugge.
Positieve Impact op Burgers:
De Voedselploeg heeft een directe en langdurige positieve impact op de samenleving. Vandaag zorgt het project voor meer voedselzekerheid bij kwetsbare groepen en een duurzamer gebruik van voedseloverschotten. Op lange termijn draagt het bij aan een mentaliteitsverandering rond voedselverspilling en milieubewustzijn. Daarnaast functioneert de Voedselploeg als een inspirerend voorbeeld voor andere steden en organisaties die op een sociale en ecologische manier voedselhulp willen organiseren.
