Projectomschrijving
Momenteel zijn de Naamse jurisdicties gehuisvest in verschillende gebouwen, waardoor er geen optimale werking meer mogelijk is. De beschikbare ruimtes zijn niet meer groot genoeg en beantwoorden niet meer aan de hedendaagse normen rond veiligheid, hygiëne en de opslag van bewijsstukken en archieven.
Om deze problemen op te lossen, heeft de federale regering beslist om een nieuw justitiepaleis te bouwen in Namen.
Het nieuwe justitiepaleis is gebouwd op de site van de “Casernes Léopold”, in het verlengde van de toegang tot Namen via de brug van Jambes en begrensd door de rue des Bourgeois, de boulevard Cauchy en de rue Général Michel.
De bouwwerken van het toekomstige nieuwe justitiepaleis in Namen zijn van start gegaan in september 2020 en zullen ongeveer drie jaar duren. Het einde van de werken is voorzien in december 2023 en de terbeschikkingstelling van het complex is voorzien voor het eerste trimester van 2024.
Het justitiepaleis wordt gebouwd via een publiek-private samenwerking in de vorm van een promotieopdracht voor werken. In juli 2020 werd de opdracht voor de financiering, de overname van het ontwerp, de bouw en de terbeschikkingstelling van het justitiepaleis officieel gegund aan AG Real Estate.
Na de bouw zal een huurcontract van 18 jaar met een aankoopoptie de bezetting van dit gebouw regelen.
Het toekomstig complex heeft de vorm van een eiland, waarvan het hoofdperspectief gericht is naar het stedelijk park dat in de as van het justitiepaleis ligt. Op die manier wordt de voetgangersverbinding met het stadscentrum van Namen verzekerd. In het centrum van dit “eiland” zal zich de “Salle des pas perdus” bevinden die een publieke ruimte vormt.
De toegang zal gebeuren via een esplanade die in het verlengde ligt van de rue Dewez. De rechtbanken zullen zich aan weerszijden van de Salle des pas perdus bevinden, waar veel daglicht zal binnenvallen dankzij het glasdak dat de zaal overdekt. Aan het uiteinde van deze zaal zal zich het hof van assisen bevinden. Op de bovenverdiepingen worden de kantoren van het personeel en de magistraten samengebracht. Deze laatsten kunnen trouwens de zittingszalen bereiken via een private en beveiligde circulatieweg. Deze zalen worden gescheiden van elkaar door verschillende patio’s die brede, natuurlijke lichtbronnen creëren.
Het justitiepaleis zal 14 zittingszalen tellen.
Tot slot bestaat het gebouw uit duurzame materialen en beantwoordt het aan hoge energieprestatiecriteria. Bovendien zullen er eind 2023 fotovoltaïsche panelen worden voorzien. Bij dit project wordt een hoge milieukwaliteit nagestreefd.
Duurzaamheid
Voor de bouw van het nieuwe justitiepaleis in Namen werden de bestaande gebouwen op de site afgebroken. De recycleerbare materialen (zoals de radiatoren, de vloeren, de ramen, de deuren) werden gerecupereerd. Er werd ook een rioolcollector met inspectieluik verplaatst.
Het nieuwe gebouw van het justitiepaleis is samengesteld uit duurzame materialen (Belgische blauwe natuursteen en Vinalmont-steen), houten ramen die beschermd zijn tegen de weersomstandigheden, parket en cortenstaal,. Het beantwoordt aan hoge energieprestatiecriteria. Zo zijn er onder andere fotovoltaïsche panelen voorzien. Bij dit project wordt een hoge milieukwaliteit nagestreefd.
Bovendien is de ingang van het nieuwe justitiepaleis gericht naar het stadscentrum en geeft deze uit op een park (met zicht op de citadel). Het nieuwe justitiepaleis bevindt zich ook dichtbij het openbaar vervoer voor een betere bereikbaarheid.
Tot slot zal het gebouw beantwoorden aan de BEN-norm (bijna energieneutraliteit), die van toepassing is op alle gebouwen die sinds 2021 zijn gebouwd en die bepaalt dat een gebouw een bijna neutraal energieverbruik moet hebben (Ew van <67).
Maatschappelijk karakter
De bouw van het nieuwe justitiepaleis in Namen kadert in een uitgebreider programma voor kwalitatieve stedelijke ontwikkeling, dat gedragen wordt door de stad Namen met als slogan “Namur Innovante. Culturelle. Généreuse. Attractive. ”. Het betreft een heropwaardering van het “îlot des casernes”, die het de verschillende actoren mogelijk maakt om in het centrum ervan een nieuwe wijk te creëren die verschillende residentiële, culturele, professionele en sociale functionaliteiten aanbiedt. Deze nieuwe ruimte heeft als doel een plaats te creëren waar men op een kwaliteitsvolle manier kan leven, werken en wonen.
Dit project houdt ook rekening met de toegankelijkheid van gebouwen voor personen met beperkte mobiliteit (PBM) door het plaatsen van een toegangshelling aan het gebouw, een toegangshelling aan de estrades van de vier zittingszalen, een lift in de Salle des pas perdus (enkel om naar de zittingszalen van de eerste verdieping te gaan), enz. Bovendien werden er aangepaste WC’s geplaatst op elke verdieping en in elke vleugel van het gebouw.
Er werd ook een sociale clausule in het bestek geïntegreerd om de kans te geven aan één of meerdere sociale inschakelingsondernemingen om deel te nemen (voor minstens 5%) aan de uitvoering van de werken.
Tot slot werden de buitenomgeving en de natuur ook benadrukt in dit project. Binnen werden vier bomen geplaatst in de Salle des pas perdus en elke zittingszaal is voorzien van een groendak. Buiten werden er plantenbakken geplaatst rond het gebouw en er werden in de straat ook bomen geplant.
Innovatie
Tijdens de werken werd een stelling opgesteld in het volledige volume van de Salle des pas perdus, en dit gedurende meer dan zes maanden, zodat de onderaannemers konden werken in optimale veiligheidsomstandigheden op 30 meter hoogte.
Bovendien werd er bijzondere aandacht besteed aan de materialen. Zo werd er hout, een gezond materiaal dat warmte en kwaliteit met zich meebrengt in de gemeenschappelijke- en werkruimtes, gebruikt voor heel wat toepassingen (ramen, parket, meubels, muurbekledingen, toonbanken, vast meubilair). Door de conjunctuur ten opzichte van de prijs van de materialen en de tekorten, werd het een echte uitdaging om het volledige project te kunnen realiseren.
Tijdens de uitvoering van de werken werd het project aangepast om de specificiteiten van de diensten die het gebouw zullen gebruiken, tijdens de oprichting te integreren. Deze aanpasbaarheid van de verschillende dienstverleners laat toe om aan de gebruikers van het gebouw een afgewerkt product af te leveren dat perfect aangepast is aan hun dagelijks gebruik (waardoor er geen afbraak en wederopbouw nodig is of er geen bijkomende kosten gegenereerd worden bij het dagelijks gebruik van het gebouw). Deze aanpasbaarheid gebeurde vooral in de cellenzone.
Op het vlak van innovatie en durf moet ten slotte ook het glasdak benadrukt worden omwille van de bijzondere knowhow en de uitvoering ervan.
