Projectomschrijving
- Een belangrijke doelstelling voor het Dr. Roosensplein was de optimalisering van de riolering en waterhuishouding.
- Er kwam een performant gescheiden rioleringsstelsel waardoor de druk op de riolering afneemt en er minder kans is op overstroming. Afvalwater wordt via de nieuwe DWA-riolering aangesloten op de Aquafin-collector van de Donksesteenweg. Regenwater wordt vertraagd afgevoerd via nieuwe Regenwaterriool op het rioleringsstelsel Donksesteenweg/Lemmélei. De technische innovatie kwam er met de aanleg van een ondergronds infiltratiebekken waar 250 m³ water gebufferd kan worden (wat gelijkstaat met zo’n 2000 gevulde ligbaden). Zo vermijden we wateroverlast bij hevige regenval. Er zijn tevens infiltratiebuizen voorzien (buizen die waterinfiltratie in de grond mogelijk maken) - Het groenblauwe karakter blijft voor ons prioritair, ook al is er redelijk wat verharding voorzien om beleving, zoals terrassen, trouwrecepties, concertjes e.d., maar ook laadinfrastructuur en fietsenstalling mogelijk te maken. De ingeniositeit van het plein zit hem echter onder die stenen.
- Zo werden er boombunkers geplaatst bij alle nieuwe en oude bomen op Dr. Roosensplein en Donksesteenweg. Op de planning stonden de aanplanting van 15 nieuwe bomen en behoud van 8 bestaande bomen. Zij kregen allen extra doorwortelbare ruimte. Een stevige vergroening die maatwerk vereist. TreeBuilders installeerde daarom samen met aannemer Hens nv het TreeParker boombunkersysteem, bestaande uit verschillende units. Deze dragen het verkeer en zorgen voor een onverstoorde doorwortelbare ruimte onder de verharding. Op die manier kunnen ook deze bomen langdurig gezond groeien en hierbij de ecosysteemdiensten ondersteunen in een stedelijke omgeving.”
Deschacht leverde de materialen (Boombunkers als basis van vergroening Dokter Roosensplein - Deschacht NV)
- De Bioswale of moderne stadswadi is de eyecatcher van het plein. Die verzamelt al het water van de daken en het plein en voert dit traag af. Het water zal langzaam infiltreren in de grond en in de aparte regenwaterafvoer. Het plein is zo geconstrueerd dat het regenwater afloopt naar deze bioswale. We doen dus aan waterbuffering midden in ons stadscentrum. Hier zijn 10 soorten waterplanten aangeplant. In de zomer zal die zitput wellicht droog staan; in de winter en bij hevige regenwaterval fungeert dit als waterbufferbekken.
- Daarnaast kozen we voor de klimaatrobuuste Zilverlindeboom voor de Rozenhoeve met een groene onderaanplant
- Tot slot werken de fonteinen voor de trap van het Oud GemeenteHuis op gerecupereerd en gefilterd regenwater. - Ook een goed leesbare mobiliteit was een vraag bij het ontwerpen van het plein dat ingericht wordt als ‘woonerf’, maar ook als duurzame mobiliteitshub of ‘hoppinpunt'
- Er kwam een duidelijk leesbaar nieuw fietspad – het oude was in feite onbestaand en zorgde in het verleden wel eens voor verwarring voor de fietser!!
- 2 verkeersluwe zones worden nu afgescheiden door de wegenis. De Frilinglei wordt terug rechtgetrokken volgens historisch plan en dit draagt bij tot een betere zichtbaarheid van het Oud GemeenteHuis en Rozenhoeve die beter tot hun recht komen.
- Een beperkt aantal parkeerplaatsen werden behouden, maar daarnaast werd plaats gemaakt voor laadplaatsen, een snellader, deelautoparkeerplaatsen, gehandicaptenparkeerplaatsen, een vernieuwde toegankelijke bushalte, fietsenstallingen en een hub voor deelfietsen.
Technologische innovatie
1. Het Treeparker boombunkersysteem dat door aannemer Hens ism TreeBuilders is geplaatst (met materialen van NV De Schacht), is misschien niet de eerste toepassing in Vlaanderen. Maar wel de eerste op zo grote schaal. Het is verwerkt onder meer dan de helft van het plein voor de Rozenhoeve en ook telkens de volledige bomenrijen zijn voorzien. De grond in de boombunkers zorgt voor een natuurlijke water- en luchthuishouding, en een onverstoorde doorwortelbare ruimte onder de verharding in steden en gemeenten. Tree parker is een modulair systeem, bestaande uit units met variabele inbouwdiepte. Deze units zijn bestendig tegen zwaar verkeer. Het eenvoudig design garandeert een snelle installatie, de integratie van kabels en leidingen, een variabele inbouwdiepte en hoog percentage grond in het systeem. TreeParker werkt als een ondergronds bioretentiesysteem. Een integrale aanpak voor boomwortels en infiltratie van regenwater wordt meer en meer een must. TreeParker zorgt tevens voor drukverspreiding van zwaar verkeer, waardoor de wortels niet beschadigd worden en in optimale omstandigheden kunnen groeien. De impact is in die zin relevant doordat we als gemeente niet snel met afstervende bomen te maken gaan hebben. Zonder dit systeem zouden de aangeplante en oude bomen wellicht in verdrukking komen door het veelvoudig gebruik van het plein. De boombunkers zullen in de toekomst ook op andere locaties geïntegreerd worden, zoals bij onze laanbomen (bv. kapelsesteenweg).
2. De Bioswale (of moderne stadswadi), die hier maanvormig is, verzamelt al het water van de daken en het plein en voert dit traag af. Het water zal langzaam infiltreren in de grond en in de aparte regenwaterafvoer. We doen dus aan waterbuffering midden in ons stadscentrum. Hier zijn 10 soorten waterplanten aangeplant. In de zomer zal die zitput wellicht droog staan; in de winter en bij hevige regenwaterval fungeert dit als waterbufferbekken. De onderdelen van de bioswale zijn een instroombescherming (het muurtje), bescherming van de zijwanden, de ondergrond die bestaat uit een mix van teelaarde en kleikorrels, en de overloop. De impact is duidelijk: hier wordt water gebufferd dat anders op de weg terecht komt en via de riolering wordt afgevoerd. De bioswale zorgt voor een groenblauwe ader in onze winkelkern, ontharding, waterbuffering en infiltratie in de grond. Dit concept kan verder toegepast worden in de bermen ipv de klassieke gracht.
Publiek en maatschappelijk karakter
- Het Dr. Roosensplein ligt in de kern van ons winkelcentrum en is dus voor alle burgers vlot toegankelijk. Burgers kunnen genieten van een groenblauwe omgeving doordat de boombunkers onze bomen een lang leven geven in een steedse context. De bioswale met zitmuur wordt door jong en oud gebruikt als chill-ruimte, pichnickplaats, maar ook als publiekstribune bij evenementjes. Ook de zitbanken tussen de oude kastanjebomen geven een mooi uitzicht op de mooi beplante bioswale.
- In de conceptfase van het plein hebben we vooral de nabije buurt betrokken en uitgenodigd voor al hun vragen en suggesties. daarnaast zijn er heel wat winkels en horeca gevestigd rond de site, waardoor we voor de ondernemersraad een aparte participatiesessie hebben georganiseerd. Er waren veel belangen die meespeelden zoals ook een duidelijk leesbare mobiliteit en voor de ondernemers behoud van een aantal parkeerplaatsen. Maar ook het belang en de wens naar meer groen in de kern speelde een rol.
- Iedere burger is trots op onze zusterband met Bad Neuenahr-Ahrweiler. VAndaar ook de wens om naar analogie van de Brasschaatz Platz in Duitsland het plein naar onze zusterstad te vernoemen en in het plein voldoende verwijzingen te verwerken naar de Duitse stad. Steenpatroon komt overeen met een Duitse boomgaard, de donkere steen die gebruikt is verwijst naar de Basaltsteen van een rotsachtige helling in Ahr. De bioswale doet denken aan de meanderende Ahrvallei enz... We hebben in dit lokaal project meteen onze link met de zusterstad kunnen leggen door het Bad Neuenahr-comité te betrekken in het ontwerp.
- De samenwerking vond plaats op verschillende vlakken: met Bad Neuahr-comité voor verwijzingen naar Duitse stad; met de ondernemersraad voor de toegankelijkheid en mobiliteit; met de buurt ivm mogelijke overlast en hinder; met de VVOG ivm de aanleg van de bioswale; met Treebuilders voor de aanleg van de boombunkers; met AWV voor de aanleg van Hoppinpunt; met OLO-rotonde (sociale economie) voor de integratie van hun terras op het plein; met ontwerper Companie O; met aannemer Hens; met alle diensten van gemeente Brasschaat (infra, groen, duurzaamheid, mobiliteit, toerisme en ondernemen, enz...)
- In iedere stap van het project is er communicatie geweest naar de burger, ondernemer, horeca,... (fysieke info/participatiemomenten, tijdens Corona een digitale infosessie; flyers; sessie op de ondernemersraad,...) Bij het inhuldigingsmoment werden alle burgers betrokken. Na het academische gedeelte was er animatie door de jeugddienst, een modeshow door de kledingwinkels, hapjes en drank door de plaatselijke horeca, enz... een waar volksfeest. Olo-Rotonde (voor mensen met een mentale beperking) verzorgde de receptie.
Duurzaamheid
Volgens het LEKP 2.0 (lokaal energie en klimaatplan < Vlaanderen) werken we met dit project aan een aantal werven: 1. Plant een boom: er werden 15 nieuwe bomen geplant en de oude werden behouden. In de plantsoenen rond het oorlogsmonument kwam moderne groenaanplant 3. we werken aan een duurzame mobiliteit: door de aanleg van voldoende fietsenstallingen, voorzien van deelmobiliteit (deelfiets Donkey Republic; deelauto's Partago,), een toegankelijke halte voor de bus + blindegeleidstroken, ruimte voor taxi's, een hub voor snellaadinfrastructuur en gewone laadpalen) maken we van Dr. Roosens een echt Hoppinpunt waar het gemakkelijk overstappen en combineren is van het ene vervoersmiddel naar het andere. 4. Tot slot werken we aan de water/droogteproblematiek door de gescheiden riolering, ondergronds bufferbekken, infiltratiebuizen, de bioswale, de boomkratten en ook waterbevoorradingszakken aan de bomen.
Ook in ons eigen Brasschaats klimaatactieplan zetten we duurzame mobiliteit voorop en stimuleren we de elektrificatie van het wagenpark door het plaatsen van laadpalen, snelladers, Waterbuffering is in Brasschaats steeds een belangrijk thema geweest. Dus ook in dit project wilde we voldoende duurzame, klimaatbestendige innovaties verwerken die bijdrage aan het capteren en infiltreren van regenwater om de droogteproblematiek tegen te gaan. Met de bioswale zorgen we voor een zeer biodiverse stadswadi met een heel aanbod aan waterplanten; de bomen kregen in hun grote boomkader tevens een mooie groenaanplant.
