Projectomschrijving
Ah, zomer! Tijd voor een zonnige dag aan zee. In het hoogseizoen verwelkomt Oostende op piekdagen het driedubbele van haar aantal inwoners en dit op een kleine oppervlakte: het strand en het stadscentrum. Heel wat dagtoeristen komen verpozen in de koningin der badsteden maar kennen de risico’s en de gevaren van de zee niet. Velen kunnen niet (voldoende) zwemmen, zien hun kinderen verloren lopen of zorgen voor overlast en achtergebleven afval.
STRANDPOLITIE TO THE RESCUE
Daarom lanceerde de politie van Oostende in 2020 voor het eerst haar strandpolitie waarbij een geïntegreerde aanpak met o.a. de redders, de brandweer en het beachteam bijdragen tot een veilige dag aan zee. Dankzij een gecentraliseerd registratiesysteem, een centrale uitkijkpost, een specifiek takenpakket en een laagdrempelige aanpak, verminderen zij de interventielast bij de reguliere ploegen, zorgen zij voor een permante aanwezigheid op het strand en creëren zij een veiligheidsgevoel bij bezoekers, de uitbaters van de strandbars en de huurders of eigenaars van strandcabines. Ze verplaatsen zich met twee strandbuggy’s in politie-uitrusting. De buggy’s zijn zo ingericht, met lage opening, dat burgers hen snel en gemakkelijk kunnen aanspreken. Dit ligt in lijn met de recht-door-zee identiteit waar het korps er geen doekjes om windt en zo snel mogelijk wenst te helpen. Met de strandbuggy’s worden dagelijks toezichten georganiseerd, is de politie snel ter plaatse en kunnen grote stukken van de kust afgereden worden in de eventuele zoektocht naar verloren gelopen kinderen.
RECHT-DOOR-ZEE EN SAMENWERKING
Deze manier van samenwerken, met verschillende partners uit de veiligheidssector leverde al een pak mooie resultaten op. Zo worden verloren gelopen kinderen sneller terug herenigd met hun ouders, is de drempel naar politie inzake aangifte diefstal of overlast verlaagd, kunnen redders hun takenpakket naar behoren uitvoeren en heerst er een aangenamere sfeer op het drukste stuk strand (Groeistrand). De reguliere interventiepolitie wordt hierbij ontlast en kan zich focussen op het stadscentrum en de vele andere interventies (ongeveer 6 per uur 24/7 tijdens het zomerseizoen).
De Doelstelling
DOELSTELLING
Context en historiek
Flashback naar de zomer van 2019. Die stond gekend als zeer warm en resulteerde in grote drukte in Oostende. De reguliere interventieploegen van politie Oostende sprongen dagelijks bij op het strand. Waarvoor? Verloren gelopen kinderen, overlast, tussenkomsten aan strandbars en inbraken in cabines. De interventiepolitie stond hierdoor onder grote druk en de zomer klopte af op maar liefst 10.761 interventies. Daarvan waren 550-tal interventies voor de regio op de Albert I-promenade of de dijk. Een oplossing drong zich op en na overleg met het stadsbestuur en mede onder impuls van de burgemeester kwam er budget vrij voor de oprichting van een aparte dienst binnen politie, de strandpolitie, actief van midden juni tot en met midden september.
De oprichting van de strandpolitie draagt vandaag bij tot een veiligere strandomgeving waarbij toeristen, tweedeverblijvers en inwoners van de stad een veilige dag aan zee kunnen beleven.
Hoe?
• Door op een laagdrempelige en toegankelijke manier dagelijks aanwezig te zijn, toezicht te houden en contacten te leggen.
• Door te werken vanuit een centrale commandopost samen met de redders waar alle informatie gecentraliseerd wordt, er via de radio met elkaar gecommuniceerd kan worden en waar via een gecentraliseerd registratiesysteem verloren gelopen kinderen snel herenigd kunnen worden met hun familie.
• Door samen te werken met OVAM inzake sluikstorten, het beachteam voor verloren gelopen kinderen en de diensten van de stad voor de signalisatie en de naamsbekendheid.
De strandpolitie bestaat anno 2023 uit een poule van 12 hoofdinspecteurs en 40 politie-inspecteurs (gaande van interventie tot recherche en wijkpolitie) en is uitgegroeid tot een vaste waarde aan de Oostendse kust. Weet dat het Oostendse politiekorps uit ongeveer 350 medewerkers bestaat, waarvan 270 operationele leden. Ongeveer 20% van het operationeel personeel participeert dus aan het project van de strandpolitie.
Maar hoe ziet zo’n shift er nu eigenlijk uit? Dagelijks is een hoofdinspecteur aanwezig in de centrale commandopost en staan 4 inspecteurs, in duo, op het terrein. Pas in de zomer van 2023, na drie edities van de strandpolitie, al dan niet in de coronapandemie, kon de werking en de uitrol geoptimaliseerd worden. Het takenpakket van de strandpolitie bestond in de zomer van 2023 uit de volgende zaken:
• Inzet op verloren gelopen kinderen en/of meerderjarigen en de hereniging met de familie
• Coördinatie bij procedure drenkeling en bijstand aan de redders
• Overlast
• Vandalisme
• Sluikstorten (i.s.m. OVAM)
• Personen die onwel worden of die moeilijkheden veroorzaken
• Dagelijks contact met de eigenaars van de beachbars en eigenaars of huurders van een strandcabine
• Handhaven van de openbare orde en veiligheid
• Handhaven van de rookvrije strandstrook en drugsvrije strand
• Bijstand verlenen aan de strandredders bij moeilijkheden met baders of strandbezoekers
• Vervoer van de MUG-arts met de strandbuggy’s van op de dijk tot op de plek op het strand waar nodig (om tijd te winnen en in onderling overleg met de Oostendse ziekenhuizen)
Doelstellingen en realisaties
De doelstelling van de strandpolitie is tweeledig: enerzijds de veiligheid op het strand optimaliseren en anderzijds de druk op de reguliere interventieploegen verlagen.
Het resultaat is meetbaar en zichtbaar via verschillende vormen:
• Het centraal registratiesysteem voor verloren gelopen kinderen waar zowel de strandpolitie, de redders als het beachteam toegang tot hebben. Via dit platform worden verloren gelopen kinderen geregistreerd en kan men op andere posten op het strand meteen live volgen wat de status is. Door dit systeem worden verloren gelopen kinderen veel sneller herenigd met familie en kan de opstart van de procedure drenkeling in veel gevallen vermeden worden. Het registratiesysteem bevindt zich in het office-365 programma teams in de politionele omgeving waardoor de gegevens beschermd blijven.
o In de zomer van 2023 telt politie Oostende 310 registraties van verloren gelopen kinderen en/of gevonden kinderen. De registratie wordt enkel opgemaakt als het kind langer dan 5 minuten weg is of gevonden werd.
o De gemiddelde duurtijd voor de hereniging met de ouders is ongeveer 15 minuten
• Het aantal interventies voor de strandpolitie versus het aantal interventies voor de interventiepolitie. (exclusief verloren gelopen kinderen) Opgelet: de interventies in de zomer van 2023 liggen een pak lager dan de voorgaande zomers. Dit door het kwakkelweer waardoor er minder toeristen aan de kust waren.
Voor wat betreft de reguliere interventies, op het volledige grondgebied Oostende, exclusief interventies voor de strandpolitie, bedroegen er dit 12.442 voor de periode van 10/06/2023 tot 17/09/202.
• De geoptimaliseerde werking van de redders die, dankzij de ondersteuning en de bijstand van de strandpolitie, zich kunnen richten op hun hoofdtaken.
Hoe meten we dit? Door aanwezig te zijn als strandpolitie op de briefing van de redders op hun eerste werkdag. Hierdoor is de drempel naar de strandpolitie veel lager. De redders weten zo meteen wanneer en waarvoor ze een beroep kunnen doen op ons. Door het regelmatig contact met de strandpolitie tijdens hun diensten doen ze vlugger een beroep op ons en worden meer feiten gemeld waardoor de strandpolitie sneller en adequater kan optreden. Daardoor kunnen de redders zich beter richten op hun kerntaak, namelijk, mensen in het water in de gaten houden.
• Meer propere stranden dankzij de samenwerking met OVAM in het kader van sluikstorten en het beachteam dat houders voor sigarettenpeuken verdeelt. OVAM organiseert regelmatig controles op het strand waarbij gemeentelijke vaststellers overtredingen vaststellen. De strandpolitie biedt hier de nodige bijstand. Tijdens de zomer van 2023 werden door de GAS-ambtenaren 42 vaststellingen gedaan gaande van sluikstorten tot niet-aangelijnde honden op het strand.
De werking van de strandpolitie in Oostende rijmt met haar recht-door-zee identiteit die staat voor doeners, initiatiefnemers, vanuit het hart spreekt en er weinig doekjes om windt. Nieuwe technologieën uitproberen, gezamenlijk kijken hoe de werking kan geoptimaliseerd worden en out-of-the-box durven denken, zijn kenmerkend voor het Oostendse politiekorps. Bij de strandpolitie vertaalt zich dat door de samenwerking met de vele verschillende partners die elk op hun manier instaan voor de veiligheid en tot een gecentraliseerde aanpak en verbeterprocessen komen. Dit uit zich in een centrale uitvalsbasis en de inrichting van de strandbuggy’s waar gekozen is voor een maximale toegankelijkheid en aanspreekbaarheid.
De innovatie
INNOVATIE
Innovatieve implementatie
Bij aanvang van een eventuele strandpolitie, werd gekeken of de mosterd ergens anders kon gehaald worden. Bezoeken aan andere kustgemeentes deed inzien dat de invulling van de politie-inzet op het strand daar helemaal anders was. Richting Nederland dan, meer bepaald Scheveningen, om te kijken hoe de strandwerking, in combinatie met de bars en het uitgaansleven, daar werd ingezet.
De situatie in Scheveningen was vergelijkbaar met Oostende: een groot strand met verschillende strandbars en daar zelfs openluchtdiscotheken, een eindstation van de trein en veel bezoekers uit andere grootsteden in Nederland. Onze werking is dus voor een groot gedeelte gestoeld op de werking die we daar gezien en ervaren hebben.
Uit dat bezoek aan Scheveningen en volgende contacten met de collega’s van daar, bleek dat een multidisciplinaire aanpak de enige juiste richting was. Een eerste overleg tussen verschillende partijen vond plaats. De stadsdiensten, de dienst toerisme, het beachteam, MDK (Maritieme Dienst Kust), de redders en de politie bekeken de inzet van de strandpolitie: Op welke locatie zou een strandpost moeten komen? Welke diensten zouden zich daar moeten bevinden en welke taken zou wie moeten uitvoeren? De eerste zomer in een gezamenlijke uitvalsbasis boekte mooie resultaten maar legde ook een aantal pijnpunten bloot:
• Redders, brandweer, HC100 (hulpcentrum 100) en politie gebruikten andere namen voor de indeling van het strand
• Redders en politie zaten niet bij elkaar in de uitvalsbasis maar elk op een eigen verdieping wat de communicatie soms deed spaak lopen
• De registratie van verloren gelopen kinderen gebeurde in de politie-applicatie ‘focus’ waar redders en het beachteam geen toegang tot hadden
• De politie was niet voldoende zichtbaar op het strand (blauwe polo zonder fluorescerende elementen)
• Er was nog niet voldoende samenwerking met de dienst toerisme waardoor de contacten met de uitbaters van de beachbars onvoldoende waren
In de zomers die daarop volgden, werden bovengenoemde pijnpunten aangepakt om in de zomer van 2023 een multidisciplinaire, unieke strandwerking te hebben in Oostende:
• Er is een centrale uitvalsbasis van twee verdiepingen ter hoogte van het kursaal waar redders en politie samen zitten in dezelfde ruimte en informatie wordt uitgewisseld. Naast de samengestelde ruimte beschikken zowel de redders als de strandpolitie over een eigen bureel met werkposten.
• Om de contacten vlot te laten verlopen, woont de strandpolitie de reddersbriefings bij. Op die manier wordt de unieke samenwerking toegelicht en wordt aangegeven wie welke verwachtingen heeft.
• De aanwezigheid op het strand van politie en redders is op elkaar afgestemd. Zo blijven beide partijen even lang op het strand bij eventuele incidenten.
• Er is een eengemaakt registratiesysteem voor verloren gelopen kinderen waar zowel politie, redders als het beachteam (dat er als partner is bijgekomen), toegang tot heeft.
• Hierdoor worden kinderen sneller herenigd, informatie sneller uitgewisseld en de ,dure en arbeidsintensieve, procedure drenkeling minder snel opgestart. Er zijn duidelijke afspraken over hoe en wanneer de registratie wordt aangemaakt en welke lijnen van communicatie er zijn. Dit is vastgelegd in een overkoepelende procedure.
• Het uniform van de strandpolitie is aangepast naar een oranje fluorescerende politiepolo voor maximale zichtbaarheid op het strand. De strandbuggy’s werden volledig getransformeerd naar een politievoertuig met alle middelen zoals in een combi.
• Er worden visitekaartjes verdeeld aan de uitbaters van de beachbars en de eigenaars of huurders van de strandcabines waarbij contactgegevens van de strandpolitie op te vinden zijn. Dankzij de dagelijkse toezichten en rondgang, is de strandpolitie goed gekend en kan overlast of sluikstorten vaker vermeden worden.
• Sluikstorten wordt via een integrale aanpak in samenwerking en onder impuls van OVAM aangepakt en geverbaliseerd. De taak van de strandpolitie is hier eerder ondersteunend, wij komen enkel tussen als er zich problemen voordoen bij mensen die zich bijvoorbeeld niet willen laten identificeren.
• De contacten met andere politiezones, zowel binnen als buiten België, worden onderhouden. Informatie-en kennis wordt uitgewisseld.
Innovatieve praktijk
• Onmiddellijke minnelijke schikking voor drugs op het strand
In het kader van overlast, beschikt de strandpolitie van Oostende over een unieke procedure ‘onmiddellijke minnelijke schikking’ voor druggebruik op het strand. Hierbij kan de strandpolitie bij kleine drugsvaststellingen, onmiddellijk een som innen en de drugs in beslag nemen. Deze procedure is in overeenstemming en met goedkeuring van het parket en is jaarlijks geldig van 1 juni tot einde september.
• Centraal opvangpunt voor gevonden kinderen
In de zomer van 2023 werd voor het eerst een centraal opvangpunt gecreëerd. Daar werden gevonden kinderen naar toe gebracht en konden ouders, die hun kind kwijt waren, terecht.
In verschillende gevallen herenigden we daar al onmiddellijk ouders en hun kinderen waardoor zoekacties konden vermeden worden.
Hoe werkte dat opvangpunt? Het beachteam registreerde het verloren gelopen of gevonden kind in het centraal registratiesysteem. De registratie (input heeft een andere kleur op het scherm) werd onmiddellijk opgemerkt door de centrale uitvalsbasis. Hierdoor werden ploegen op het strand én redders onmiddellijk ingelicht. Voordeel? Het radioverkeer beperkte zicht tot het eenmalig verspreiden van het signalement waar dit in het verleden door meerdere diensten, over meerdere radioberichten gebeurde.
*Een voorbeeld van het registratiesysteem kunnen wij helaas niet toevoegen omdat het systeem persoonsgebonden informatie bevat. Omwille van de wetgeving op de privacy mag die niet vrijgegeven worden.
