Het gebruik van lachgas is de afgelopen jaren enorm toegenomen, met ernstige gevolgen voor de volksgezondheid en de openbare veiligheid. Een specifiek probleem is de manier waarop lege lachgasflessen vaak achteloos worden achtergelaten op het openbaar domein. Deze flessen komen zo regelmatig terecht in de afvalenergiecentrale van IVAGO, waar ze door de hoge druk en restinhoud ontploffingen veroorzaken. Deze explosies veroorzaken aanzienlijke schade aan de installatie, waardoor deze telkens moet stil gelegd worden. De hiermee gepaard gaande reparatiekosten kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s. Bovendien heeft het stil leggen en terug opstarten van een installatie steeds een kleine negatieve impact op de emissies van bepaalde componenten zoals CO en totale onverbrande koolstof.
In een zoektocht naar een effectieve oplossing lanceerde IVAGO in 2024 een innovatief testproject om inwoners van Gent en Destelbergen te stimuleren lachgasflessen veilig in te leveren bij recyclageparken. Dit project combineert sensibilisering, preventie en praktische afvalverwerking in één geïntegreerde aanpak. De kern van het project is eenvoudig en doeltreffend: voor elke ingeleverde lachgasfles ontvangen inwoners 5 euro op hun IVAGO-rekening. Dit financiële duwtje in de rug motiveert burgers om actief bij te dragen aan een veiliger leefmilieu.
Dit project startte op op 7 mei 2024 en liep oorspronkelijk tot 30 september 2024, maar werd verlengd wegens positieve resultaten en toenemende betrokkenheid van de burgers.
Criterium 1: De Doelstelling (5 punten)
Het project heeft als hoofddoel het verminderen van explosiegevaar in de afvalenergiecentrale door lachgasflessen op een veilige en gecontroleerde manier in te zamelen. Dit beschermt de veiligheid van IVAGO-medewerkers, voorkomt schade aan de infrastructuur en draagt bij aan een proper openbaar domein zonder achtergelaten flessen.
Meetbaarheid van resultaten:
Aantal ingezamelde lachgasflessen wordt nauwkeurig geregistreerd: sinds mei 2024 tot januari 2025 werden 8150 lachgasflessen ingezameld op de recyclageparken van IVAGO.
Mei 2024: 372
Juni 2024: 979
Juli 2024: 823
Augustus 2024: 933
September 2024: 822
Oktober 2024: 958
November 2024: 943
December 2024: 1215
Januari 2025: 1105
Daling van explosie-incidenten in de afvalenergiecentrale.
7 mei 2024: gemiddeld 60 ontploffingen per jaar
25 juni 2024: -20% aantal explosies sinds start van project
18 februari 2025: -18% aantal explosies sinds de start van het project
Kostenbesparing op herstellingswerken als gevolg van minder schade. 30.000-80.000 euro schade per ontploffing. Tijdens herstellingen aan één van de twee verbrandingslijnen kan er minder energie geleverd worden aan externe partijen.
Sinds de start van het testproject zijn er geen ovenlijnen meer stil gelegd om schade te herstellen.
Betere luchtemissies door het minder moeten stil leggen van verbrandingslijnen: de gemiddelde CO emissie in 2024 was 1,01 mg/Nm3 , terwijl deze in 2023 nog 2,81 mg/Nm3 was.
Het project is reproduceerbaar voor andere gemeenten, afvalintercommunales maar ook andere bedrijven. Ook de inzamelmethode kan worden uitgebreid naar andere gevaarlijke afvalstoffen.
Criterium 2: De innovatie (5 punten)
IVAGO’s lachgasproject is vernieuwend omdat het een unieke combinatie van afvalbeheer, veiligheidsmaatregelen en financiële stimulansen gebruikt om burgers te activeren.
Innovatieve samenwerking: IVAGO werkt nauw samen met lokale besturen en bewoners om bewustwording te creëren.
Procesinnovatie: De keuze om een financiële stimulans te koppelen aan de inzameling zorgt voor een uitzonderlijk hoge participatiegraad.
Data-gestuurde evaluatie: Het project monitort het aantal ingezamelde flessen en incidenten, waardoor bijsturing en optimalisatie mogelijk zijn.
Duurzame afvalverwerking: Ingezamelde flessen worden op een veilige manier verwerkt, waardoor gevaar voor milieu en medewerkers wordt voorkomen.
